Alcoholvrije wijn is een drank die wordt gemaakt van wijn, maar waaruit vrijwel alle alcohol is verwijderd. Het alcoholgehalte van alcoholvrije wijn is minder dan 0,5%. Hieronder leggen we uit wat de OIV (Organisation Internationale de la Vigne et du Vin) verstaat onder wijn, gedealcoholiseerde wijn en gedeeltelijk gedealcoholiseerde wijn. De meerderheid van wijnproducerende landen is lid van de OIV.
– Wijn: is een drank die wordt gemaakt door verse druiven, al dan niet gekneusd, of door druivenmost te laten gisten. Tijdens dit proces ontstaat alcohol. Het alcoholgehalte van wijn is normaal gesproken minimaal 8,5% vol.
– Gedealcoholiseerde wijn: wordt ook wel alcoholvrije wijn genoemd. Deze drank wordt gemaakt van wijn waaruit bijna alle alcohol is verwijderd. Het alcoholgehalte van gedealcoholiseerde wijn is minder dan 0,5%.
– Gedeeltelijk gedealcoholiseerde wijn: wordt ook wel lage alcohol wijn genoemd. Deze drank is afkomstig van wijn waarbij het alcoholgehalte minimaal 0,5% bedraagt, maar meestal lager is dan het normale alcoholgehalte van wijn van 8,5%. Dit betekent dat lage alcohol wijn meer alcohol bevat dan alcoholvrije wijn, maar minder dan gewone wijn.
Normaal gesproken hebben alcoholvrije wijnen een alcoholpercentage van ongeveer 0,01%. Als je absoluut zeker wilt zijn dat er helemaal geen alcohol meer in zit, kun je kijken naar het Halal keurmerk. Als een wijn 0,5% alcohol bevat, wordt dat altijd vermeld op de productpagina en staat het ook op het etiket. Zo weet je precies hoeveel alcohol er in de wijn zit.
Er zijn verschillende methoden om alcoholvrije wijn te maken. De belangrijkste methoden die momenteel worden gebruikt, zijn vacuümdistillatie, spinning cone column, omgekeerde osmose en vacuümdistillatie. Deze methoden worden toegepast om de alcohol uit de wijn te halen en zo een alcoholvrije variant te creëren. Hieronder lichten we de verschillende methoden toe.
– Spinning Cone techniek: dit is een techniek om alcohol uit wijn te verwijderen die gebruikmaakt van draaiende kegelvormige kolommen om de alcohol en vluchtige aroma’s te scheiden. Deze kolommen worden gebruikt in een proces, genaamd vacuümdestillatie bij lage temperaturen. Dit zorgt ervoor dat de alcohol voorzichtig uit de wijn wordt gehaald, terwijl de smaak van de wijn behouden blijft. De spinning cone van ConeTech bestaat bijvoorbeeld uit een verticale roestvrijstalen kolom met een centrale roterende as. Kegelvormige schalen zijn bevestigd aan de centrale as en worden afgewisseld met gefixeerde schalen aan de binnenkant van de kolom. Deze schalen helpen om vluchtige aroma’s uit de wijn te verwijderen door middel van vacuümtechnologie. Tijdens het proces worden de aroma’s eerst verwijderd en apart opgeslagen. Vervolgens wordt de alcohol verwijderd tijdens een tweede passage door de kolom. Elke passage duurt ongeveer twintig seconden. De wijn stroomt van boven naar beneden over de schalen, waarbij de centrifugerende kracht ervoor zorgt dat een dun laagje wijn omhoog wordt gestuwd en op de volgende schaal belandt. Dit proces wordt herhaald totdat de wijn de bodem van de kolom bereikt.
– Omgekeerde osmose: dit is een techniek die wordt gebruikt om het alcoholgehalte in wijn te verminderen die gebruikmaakt van een heel fijn filter. Water- en alcoholmoleculen zijn de kleinste moleculen in wijn, waardoor ze gemakkelijk door het filter kunnen stromen. Aan de andere kant kunnen de meeste andere componenten zoals kleur, tannines en aroma’s niet door het filter heen. Het mengsel van water en alcohol dat door het filter gaat, is kleur- en smaakloos. Dit mengsel wordt vervolgens gedistilleerd om de alcohol van het water te scheiden. Het water wordt daarna weer gecombineerd met de kleur, tannines en aroma’s. Vaak wordt alleen een deel van de oorspronkelijke wijn onderworpen aan omgekeerde osmose. Dit gedeelte met verminderd alcoholgehalte wordt vervolgens gemengd met de rest van de oorspronkelijke wijn. Het resultaat is een wijn met een lager alcoholgehalte.
– Vacuüm-distillatie: dit is een methode waarbij de druk boven de wijn wordt verlaagd, waardoor de vloeistof bij een lagere temperatuur kan worden gedestilleerd. Bij deze techniek wordt de alcohol bijvoorbeeld verwijderd bij een temperatuur van ongeveer 30 graden, zodat de smaak van de wijn zo min mogelijk wordt beïnvloed. Omdat het kookpunt van alcohol lager is dan dat van de andere componenten van de wijn, verdampt de alcohol als eerste. Moderne vacuümdistillatiesystemen maken ook gebruik van aromaherstel. Hierbij worden vluchtige aroma’s opgevangen en later weer
aan de gedestilleerde wijn toegevoegd, zodat de aroma’s van de oorspronkelijke wijn zoveel mogelijk behouden blijven. Vacuümdistillatie wordt ook wel vacuümverdamping of vacuüm- kolomdistillatie genoemd.
De meeste alcoholvrije wijnen blijven twee tot drie jaar houdbaar als ze gesloten zijn. Echt druivensap heeft echter een kortere houdbaarheid. Volgens het voedingscentrum kun je druivensap tot één jaar na de THT-datum bewaren, en mogelijk zelfs langer, als het er goed uitziet en de verpakking nog intact is. Het is het beste om flessen sap op een donkere plaats te bewaren.
Als een fles alcoholvrije mousserende wijn eenmaal geopend is, is het het beste om die binnen één dag op te drinken. Omdat deze wijn geen alcohol bevat, ontstaan de bubbels niet door fermentatie, maar worden ze erin geïnjecteerd. Andere soorten alcoholvrije wijnen zijn net zo lang houdbaar als reguliere wijnen.
Alcoholvrije wijnen bevatten gemiddeld 66% minder calorieën vanwege het de-alcoholisatieproces.
Alcoholvrije wijn heeft over het algemeen een zoetige smaak. Dit komt doordat de smaakbalans verandert zodra de alcohol wordt verwijderd. Denk aan fruitig en halfdroog, soms zelfs halfzoet of echt zoet. Helemaal droog is het niet, behalve bij champagne of mousserende wijnen. Het is belangrijk om je verwachtingen iets aan te passen, want alcoholvrije wijn smaakt niet precies hetzelfde als normale wijn. Hoewel het steeds dichter in de buurt komt, gaat er met het proces van het verwijderen van alcohol vaak ook iets van de typische wijnsmaak verloren. De textuur en structuur van alcoholvrije wijn zijn wel vergelijkbaar.
Je kunt alcoholvrije wijn perfect combineren met eten. Hou er wel rekening mee dat er geen alcohol in alcoholvrije wijn zit en dat de intensiteit van de wijn daardoor iets minder is. Maar dat vormt geen enkel probleem bij het combineren met eten. Bij elke wijn staan daarom ook suggesties voor combinaties met eten aangegeven.
Volgens de Drank- en Horecawet is het toegestaan om alcoholvrije wijn te schenken aan jongeren onder de 18 jaar, op voorwaarde dat de alcoholvrije wijn niet meer dan 0,5% alcohol bevat.
Er zijn verschillende redenen waarom alcoholvrije wijn zo in opkomst is. Ten eerste zijn we steeds meer bezig met onze gezondheid. Hoewel een glas wijn op zijn tijd niet per se ongezond is, maken we bewustere keuzes. Daarnaast is de kwaliteit van alcoholvrije wijn aanzienlijk verbeterd. Er is meer keuze en veel alcoholvrije wijnen zijn bijna niet te onderscheiden van wijnen met alcohol. De smaak en beleving komen steeds dichter in de buurt van traditionele wijnen.
